Jednostka centralna

płyta główna | procesor | pamięć wewnętrzna | pamięć zewnętrzna

Płyta główna

Podstawowe parametry płyty głównej:

rodzaj zamontowanego Chipsetu:
dla procesorów firmy Intel;
dla procesorów AMD;
rodzaj zamontowanego układu Bios (Award, Ami, Phoenix);
częstotliwość zegara magistrali systemowej (zewnętrzna) (FSB);
pamięć Cache - obecnie montowana wewnątrz procesora;
rodzaj gniazda dla poszczególnych procesorów (Slot / Socket);
ilość gniazd modułów pamięci RAM oraz maksymalna ilość pamięci możliwej do zainstalowania w systemie;
ilość wolnych gniazd dla kart rozszerzających (ISA, PCI, Dual PCI, AGP, PCI Express x1, PCI Express x16);
max. częstotliwość taktowania procesora;
złącza IDE, Serial ATA;
porty i złącza: COM, LPT, USB 1.1, USB 2.0, IEEE 1394 (inaczej Firewire, iLink), SCSI.

Tab.1. Gniazda umieszczone z tyłu komputera:

PS/2			Gniazdko klawiatury i myszy.
COM 1 COM 2			Złącza szeregowe.
LPT 1			Złącze równoległe.
USB			Uniwersalna szyna danych - możliwe podłączenie każdego urządzenia wyposażonego w to złącze.

Rys.1. Rozmieszczenie gniazd wej/wyj z tyłu komputera.

Procesor

Rodzaje procesorów:

Intel: Pentium III, Pentium IV, Celeron, Celeron II,
AMD: Atlon, Duron, Athlon XP +, Athlon 64;

Podstawowe parametry procesorów:

zewnętrzna częstotliwość taktowania procesora (FSB),
wewnętrzna częstotliwość taktowania procesora (zazwyczaj jest to pomnożona zewnętrzna częstotliwość pracy, np. Pentium III 667 - cz. zewn. to 133 MHz, wewnętrzna 667 MHz = 5 * 133 MHZ) - częstotliwość, z jaką pracuje jądro procesora,
ilość pamięci Cache L1 i L2,
zestaw dostępnych rozkazów (oprócz standardowych dodatkowo MMX, SSE, 3D-NOW),
rodzaj zastosowanej obudowy i wyprowadzeń.

Najważniejsze elementy procesora:

CPU - Central Procesor Unit (całość),

ALU - Arithmetic Logic Unit (główna jednostka wykonawcza, moduł arytmetyczno-logiczny),

FPU - Floating Point Unit (jednostka zmiennoprzecinkowa, koprocesor arytmetyczny);

SIMD - Single Instruction Multiple Data (wykonywanie tej samej instrukcji na wielu danych jednocześnie),

Cache L1, L2 - szybka pamięć wewnętrzna.

Pamięć wewnętrzna

RAM - pamięć operacyjna (robocza) komputera.

Rodzaje najczęściej stosowanej pamięci RAM:

SRAM - statyczna pamięć RAM (nie wymaga odświeżania); pamięć bardzo szybka, ale również bardzo kosztowna; stosowana na pamięć Cache;

DRAM - dynamiczna pamięć RAM (co pewien czas trzeba w niej odświeżać informacje) - moduły FPM i SIMM;

SDRAM - pamięć DRAM wyposażona w interfejs synchroniczny; dzięki temu wewnętrzne sygnały taktujące generowane są na podstawie zegara systemowego (moduły DIMM);

DDR SDRAM - (Double Data Rate SDRAM) - sygnał przesyłany jest na obydwu zboczach sygnału zegarowego, co podwaja prędkość działania tych pamięci;

RDRAM (Rambus Direct RAM) - bardzo szybka pamięć RAM.

ROM – Pamięć stała, tylko do odczytywania. Informacja jest przechowywana stale nie ulega zniszczeniu ani zmianie. Pojemność tej pamięci jest zazwyczaj ograniczona. Przechowuje się w niej informacje o systemie operacyjnym niezbędne do podjęcia pracy po wyłączeniu zasilania. Pamięć ROM nie może być modyfikowana, można z niej tylko odczytywać dane. Z tego też względu służą do przechowywania kluczowych informacji jak np. konfiguracja BIOS'u czy modemu.

Pamięć zewnętrzna (pamięć masowa)

Służy do przechowywania dużych ilości danych; Przykłady:

stacje dyskietek (FDD - Flopy Disc Drive) - służy do zapisu i odczytu dysków elastycznych o odpowiedniej pojemności (360 kB; 720 kB; 1,2 MB; 1,44 MB);
dyski twarde (HDD - Hard Disc Drive) - urządzenie służące do zapisu i odczytu gromadzonych informacji; pojemność mierzy się odpowiednio w MG i GB; dyski twarde są podstawowym nośnikiem danych w komputerze; umieszczone są zwykle na stałe w obudowie komputera; składają się z kilku lub kilkunastu płaskich, okrągłych dysków, których powierzchnie służą do przechowywania informacji.
napęd CD-ROM - napęd służący tylko do odczytu dysków CD, CD-R, CD-RW, CD-Audio itd.; pojemność standardowej płyty CD wynosi 650 MB (dziś 700 MB);
napęd DVD-ROM - napęd służący tylko do odczytu dysków DVD-ROM, możliwe jest na nim również odtwarzanie płyt CD.

Karty rozszerzeń

Karty umożliwiające rozszerzenie podstawowych funkcji komputera o kolejne, wzbogacające jego działanie. Przykłady:

karta grafiki - karta rozszerzeń, umiejscawiana na płycie głównej poprzez gniazdo AGP (coraz rzadziej PCI, wyłącznie w bardzo starych modelach ISA); odpowiada w komputerze za obraz wyświetlany przez monitor; karty graficzne różnią się między sobą szybkością pracy, wielkością pamięci RAM, wyświetlaną rozdzielczością obrazu, liczbą dostępnych kolorów oraz częstotliwością odświeżania obrazu; karta graficzna składa się z czterech podstawowych elementów: płytki drukowanej, głównego procesora, pamięci wideo i układu RAMDAC (który często jest zintegrowany z procesorem w jednej obudowie);
karta dźwiękowa - umożliwia odważanie dźwięków przez komputer;
modem - pozwala na dołączenie komputera z siecią Internet poprzez stacjonarną linię telefoniczną;
karta sieciowa - umożliwia połączenie komputera z innym komputerem lub z siecią komputerową.

Obudowa komputera

Jest jak gdyby skóra komputera. W jej wnętrzu umieszczana jest jednostka centralna wraz z kartami rozszerzeń. Rodzaj obudowy może zadecydować o rodzaju płyty głównej umieszczonej wewnątrz niej, a co za tym idzie również o innych parametrach komputera (rodzaj procesora, ilość pamięci czy kart rozszerzeń). Rozmieszczenie elementów na płycie głównej jest standaryzowane (np. ATX).

Rys.2. Rodzaje obudów komputera.