Historia

Grzegorzowice

Grzegorzowice składały się dawniej z trzech części: gminy Grzegorzowice, dóbr Grzegorzowice Książęce i folwarku Grzegorzowice Sławikowskie.W datowanym na 1405 r. dokumencie dla kolegiaty raciborskiej wieś jest wzmiankowana jako Gregorowitz.W połowie XV wieku miejscowy folwark, zwany później książęcym, był w posiadaniu rodziny Hossek von Gregorowitz.12 lutego 1467 roku Machna, córka Wacława Hossek, ofiarowała go raciborskiemu kościołowi kolegiackiemu. Proboszcz tej świątyni otrzymywał z Grzegorzowic czynsze i dziesięciny z pól ornych.Pod koniec XVII wieku kapituła powiększyła swój tutejszy stan posiadania, kupując za kwotę 6600 talarów majątki ziemskie Wacława Raschutz von Szczibritz, właściciela obecnych Szczerbic w gminie Gaszowice, w powiecie rybnickim. Folwark miał dwa ogrody owocowe, trzy sadzawki i dużą powierzchnię lasów.

Ganiowice

Już od 1339 roku część wioski należała do kościoła WNMP w Raciborzu, płacąc tamtejszemu proboszczowi 8,5 marki czynszu.W 1364 roku jako proboszcz miejski wzmiankowany jest Jan Dzecko.Przysłużył się księciu Mikołajowi i księstwu, szczególnie w Rzymie, gdzie uzyskał dyspensę papieża Urbana V na poślubienie przez władcę trzeciej z kolei żony – Jutty z Niemodlina. Książę zwolnił za to od wszystkich danin i świadczeń kmieci z Ganiowic. Odnośny dokument wystawiono 30 listopada 1364 roku w dzień św. Andrzeja. Władca wzmiankował w nim villis Ganowicz, czyli wieś Ganiowice. W 1416 roku, kiedy przy świątyni farnej w Raciborzu została utworzona kapituła kolegiacka, z woli księcia Jana II Żelaznego całość Ganiowic znalazła się w posiadaniu kanoników. W 1661 roku jako właściciel ganiowickiego folwarku notowany jest Paweł Wraniński. Po jego śmierci w 1574 roku, przez cztery lata folwarkiem zarządzała wdowa po nim – Dorota. W 1578 roku Mikołaj Wraniński sprzedał rodzinny majątek szlachetnie urodzonemu Maciejowi Grabowowi. W 1594 roku Ganiowice przejął starosta krajowy von Oppersdorf. W 1648 roku majątek znów znalazł się w rękach Wranińskich. W 1682 roku zmarł przedstawiciel tego rodu, pozostawiając małoletnie dzieci. Z tego względu zamierzano wystawić folwark na licytację. Jako główny pretendent do jego objęcia wystąpiła raciborska kolegiata, w której posiadaniu znajdowała się wioska. Kanonicy wystosowali prośbę do cesarza, by ten w pierwszej kolejności złożył im ofertę zakupu. Kapitułę poparł biskup wrocławski, informując cesarskich urzędników, że dochody kościoła kolegiackiego zubożały z powodu utraty czynszów z Gliwic. Do Wiednia wysłano proboszcza łubowickiego, księdza Wilhelma von Tracha. 5 października 1695 roku transakcja została sfinalizowana. W rękach kolegiaty majątek ten pozostał do 1810 roku, kiedy to na mocy edyktu króla pruskiego dobra kościelne zostały przejęte przez państwo. W 1811 roku Ganiowice stały się własnością rządu pruskiego, a potem weszły w skład dóbr zamku raciborskiego, które z czasem przejęła rodzina książąt von Ratibor. Zarządzali tym majątkiem do 1945 roku

Gacki

Osada Gacki składała się tylko z kilku gospodarstw i położona była niedaleko wsi Ganiowice. Wiadomo, że znajdował tu się młyn, bowiem źródła podają, że przed 1725 r. w wyniku powodzi został zniszczony, a następnie odbudowany. Podczas odbudowy młyna wzniesiona została gospoda, w której rocznie sprzedawano czternaście achteli piwa oraz pół wiadra wódki. Źródła także podają liczbę osób zamieszkujących osadę w tych czasach, a było to siedmiu gospodarzy, dwóch zagrodników i czterech chałupników. Pod koniec XVIII wieku z folwarku i osady utworzono jeden obwód dominialny, który dzierżawił pan o nazwisku Stokłosa. Dodatkowo kanonicy raciborscy otrzymywali z tych ziem dwadzieścia jeden szefli zboża, a wikarzy i słudzy kościelni sześć i pół. Stokłosa natomiast płacił opłatę z dzierżawy w wysokości 1270 guldenów, z czego 980 guldenów wędrowało do króla pruskiego. Pod koniec XIX wieku miejscowość była kolonią wsi Ganiowice.